เทศกาลบ๊ะจ่าง เทศกาลแห่งความรักชาติและวัฒนธรรมจีน

เทศกาลบ๊ะจ่าง หรือ เทศกาลตวนอู่ หรือ เทศกาลต่วนหงอ ตรงกับวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินทางจันทรคติ ของทุกปี เป็นเทศกาลที่สืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณกาลในหลายประเทศแถบเอเชียตะวันออก โดยเฉพาะประเทศจีน ฮ่องกง ไต้หวัน มาเก๊า และไทย

เทศกาลบ๊ะจ่างมี 2 ความเชื่อหลัก คือ

การระลึกถึงชวีหยวน กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่ ที่ถูกใส่ร้ายจนถูกเนรเทศออกจากแคว้นฉู่ ก่อนจะกระโดดน้ำเสียชีวิตในวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินจันทรคติ

- เป็นวันแห่งการปัดกวาดล้างสิ่งชั่วร้ายและโรคภัยไข้เจ็บ

- ในวันเทศกาลบ๊ะจ่าง ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนจะนิยมไหว้บ๊ะจ่างและอาหารอื่นๆ ให้กับบรรพบุรุษและเทพเจ้า บ๊ะจ่างถือเป็นอาหารมงคลที่เชื่อว่าจะนำความโชคดีมาสู่ผู้กิน โดยทั่วไปบ๊ะจ่างจะห่อด้วยใบไผ่และบรรจุด้วยข้าวเหนียวและไส้ต่างๆ เช่น หมู กุ้งแห้ง ไข่เค็ม เห็ดหอม ถั่วลิงสง แปะก๊วย ฯลฯ

นอกจากการไหว้บ๊ะจ่างแล้ว เทศกาลบ๊ะจ่างยังมีกิจกรรมอื่นๆ ที่น่าสนใจ เช่น การแข่งเรือมังกร ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 2,000 ปี และการกินเหล้ายาที่ผสมด้วยผงกำมะถัน ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยป้องกันโรคภัยไข้เจ็บ

เทศกาลบ๊ะจ่างจึงเป็นเทศกาลที่สะท้อนให้เห็นถึงความรักชาติ วัฒนธรรม และประเพณีอันดีงามของชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนได้เป็นอย่างดี

เทศกาลบ๊ะจ่างมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 2,000 ปี เชื่อกันว่ามีต้นกำเนิดมาจากตำนานของชวีหยวน กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่ ที่ถูกใส่ร้ายจนถูกเนรเทศออกจากแคว้นฉู่ ก่อนจะกระโดดน้ำเสียชีวิตในวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินจันทรคติ

ชาวบ้านที่ทราบข่าวต่างเสียใจและเสียใจเป็นอย่างยิ่ง พวกเขาจึงพากันลงเรือตามหาร่างของชวีหยวน ระหว่างทางก็ได้หย่อนอาหารลงในน้ำเพื่อไม่ให้สัตว์น้ำกัดกินร่างของชวีหยวนไปด้วย ต่อมาชาวบ้านจึงนำข้าวเหนียวมาห่อด้วยใบไผ่และบรรจุด้วยอาหารต่างๆ แล้วนำไปลอยในแม่น้ำเพื่อเป็นการระลึกถึงชวีหยวน

ต่อมา เทศกาลบ๊ะจ่างก็กลายเป็นเทศกาลสำคัญในหลายประเทศแถบเอเชียตะวันออก โดยเฉพาะประเทศจีน ฮ่องกง ไต้หวัน มาเก๊า และไทย

ความเชื่อเกี่ยวกับเทศกาลบ๊ะจ่าง

เทศกาลบ๊ะจ่างมีความเชื่อหลักอยู่สองประการ คือ

- การระลึกถึงชวีหยวน กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่

- เป็นวันแห่งการปัดกวาดล้างสิ่งชั่วร้ายและโรคภัยไข้เจ็บ

ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนจะนิยมไหว้บ๊ะจ่างและอาหารอื่นๆ ให้กับบรรพบุรุษและเทพเจ้า บ๊ะจ่างถือเป็นอาหารมงคลที่เชื่อว่าจะนำความโชคดีมาสู่ผู้กิน

นอกจากนี้ ชาวจีนยังเชื่อว่าวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินจันทรคติเป็นวันแห่งการปัดกวาดล้างสิ่งชั่วร้ายและโรคภัยไข้เจ็บ ดังนั้นจึงมีการทำความสะอาดบ้านเรือน

กิจกรรมในช่วงเทศกาลบ๊ะจ่าง

ในช่วงเทศกาลบ๊ะจ่าง ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนจะนิยมทำกิจกรรมต่างๆ ดังนี้

- ไหว้บ๊ะจ่างและอาหารอื่นๆ ให้กับบรรพบุรุษและเทพเจ้า

- การแข่งเรือมังกร ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 2,000 ปี

- เทศกาลบ๊ะจ่างเป็นเทศกาลที่สะท้อนให้เห็นถึงความรักชาติ วัฒนธรรม และประเพณีอันดีงามของชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนได้เป็นอย่างดี